NL-Hs 184 C 6

Psalter, with hymns, responsoria brevia, etc. Hufnagelschrift on black staves, 1470-80, Laurentiuskerk in Heemskerk.

Possessor's mark on fol. 1r: Item dit bouck hoert toe die heylighe kerck van heemskerck by mijn Jacop vrericksz. On fol. 155r: some cursive remarks among which: frater hubertus vander scoenderhaeghen (?)

The front flyleaf has in modern pencil Anno 1470; there is no other indication for the date.

Contents

Fol. 1r: 9 collects, all ending with Per xpistum dominum nostrum Amen: Per signum crucis ... Alma virgo maria ... Michael gabriel raphael summi nuncii ... Elisabeth zacharie magnum virum genuit iohannes baptista ... Petrus apostolus et paulus doctor gentium ... Levita laurentius bonus operatus est ... Sacerdos dei martine pastor ... Da pacem domine ... Sancti dei omnes intercedite.

Fol. 2: calendar. 8 July: Translatio barbare duplex festum; 17 August: Jeronis presbiteri et martiris.

16v: Te Deum.

22v: Dominicis diebus ad primas. Hymn Iam lucis orto sidere; ps. Deus in nomine tuo; Simbalum athanasii. Miserere miserere miserere nobis; ant. O vera summa; collecta (?) - deo gracias; resp. breve Xpiste fili dei vivum; versicle Exurge; Kyrie etc. Primes end on fol. 27 with Benedicamus - Fidelium anime.

85r: Marian ant. Hec est preclarum vas, added by a second scribe.

86r: Dominicis diebus ad vesperas

98r: Completorium. The antiphons to the canticle are: Pacem tuam on Saturdays; Vigila super nos on Sundays; Salva nos on week days. The follow a Kyrie litany and preces:
Kyrieleyson ter Cristeleyson ter Kyrieleyson ter Pater noster. Et ne nos inducas. vs In pace in idipsum ; Dormiam et requiescam. Credo in deum etc. Carnis resurrectionem ; Et vitam eternam. Amen. Benedicamus patrem et filium cum sancto spiritu ; Laudemus et superexaltemus eum in secula. Benedictus es domine in firmamento celi ; Et laudabile et gloriosus et superexaltatus in secula. Benedicat et custodiat nos pater eternus ; Amen. Dignare domine nocte ista ; Sine peccato nos custodire. Miserere nostri domine ; Miserere nostri.
Fiat misericordia tua domine super nos ; Quemadmodum speravimus in te.
Esto nobis domine turris fortitudinis ; A facie inimici.
Domine deus virtutum converte nos ; Et ostende faciem tuam et salvi erimus
Domine exaudi orationem meam; Et clamor meus etc.
Dominus vobiscum ; Et cum spiritu tuo. Oremus
Collecta Illumina quesumus domine deus tenebras nostras . et tocius huius noctis insidias tu a nobis repelle propicius : salva nos quesumus omnipotens pater; et intercedente pro nobis beata et gloriosa semperque virgine dei genitrice maria cum omnibus sanctis . lucem nobis concede perpetua : pacemque tuam nostris concede temporibus ; et nos famulos tuos ab omni adversitate custodi. Per eundem dominum nostrum.
Dominus vobiscum ; Et cum spiritu tuo. Benedicamus domino ; Deo [gracias]. Fidelium anime per piam misericordiam dei requiescant in pace . Amen. Adiutorium nostrum in nomine domini . Qui fecit celum et terram. Sit nomen domini benedictum . Ex hoc nunc et usque in seculum. Oremus. Celesti benedictione benedicat nos pater (cross) et filius (cross) et spiritus (cross) sanctus.
Then follow the Laudes de BMV In sollempnibus festis antiphona finalis Alma redemptoris (with verses: Maria virginis fecundat, repetendum Tu que; Ardere cernitur, repetendum Virgo; Miratur ratio, repetendum Sumens); Dominicis diebus Ave regina Feria secunda Quam pulchra es feria tercia O virgo flos Feria quarta Ferculum fecit Feria quinta O stella matutina Feria sexta Gaudendum nobis Sabbato Salve regina (with verses: Virginalis castitas, repetendum O clemens; Supernorum civium, repetendum O pia; Da virtutis anime, repetendum O dulcis).
Versiculum In omni tribulatione et angustia nostra ; Succure nobis piissima virgo maria. Collecta Interveniat pro nobis quesumus domine ihesu criste nunc et in hora mortis nostre apud tuam clemenciam gloriosissimam virgo maria mater tua ; cuius sacratissimam animam in hora passionis et mortis tue gladius doloris pertransivit . Qui vivis et regnas deus . per omnia secula seculorum.
In adventu domini usque ad nativitatem domini Vs Ave maria Coll Deus qui de beate marie virginis utero verbum tuum angelo annunciante carnem suscipere voluisti : presta supplicibus tuis ; ut qui vere eam dei genitricem credimus . eius apud te intercessionibus adiuvemur. Per eundem.
A nativitate usque ad purificationem vs Post partum virgo Coll Deus qui salutis eterne beate marie virginitate fecunda humano generi premia prestitisti : tribue quesumus ; ut ipsam pro nobis intercedere senciamus per quam meruimus auctorem vite suscipere . Christum dominum nostrum
Tempore paschali Regina celi letare (with verses: Ave mundi domina, repetendum Quia quem; Ave plena gracia, repetendum Resurrexit; Ave ihesu genitrix, repetendum Ora. vs Ora pro nobis sancta dei genitrix alleluia; ut digni efficiamur promissione xpisti. Coll Prosit nobis semper quesumus omnipotens pater et presipue inter hec paschalia filii tui solempnia . continuata dei genitricis et virginis marie memoria : que et astitit vulnerata caritate in cruce pendenti ; et nunc astat a dextris in celo regina regnanti . Eidem cristo domino nostro. Amen

Fol. 105r: Incipiunt septem psalmi penitenciales

Fol. 108v: Litany

Fol. 113r: officium defunctorum

Fol. 133r: Hymns

Modality

Irregular antiphons: 37v-38r Anima mea (final g, reciting tone a). Fol. 89v: Benefac domine (final b, reciting tone c). Fol 90v: Benediximus vobis (final c, reciting tone b). Fol. 91: Speret israhel (final a, reciting tone a). Fol. 92r-v: Laudate nomen domini (final g, reciting tone a). Fol. 95r-v: Portio mea (final b, reciting tone c). Etc.

Fol. 44r-v: Adiutor in tribulationibus, mode 5. Fol. 66v-67v: Exultate deo, mode 5. Fol. 73r: Illumina domine vultum: mode 5. Fol. 88v: Clamavi et exaudivit me: mode 4 (antiphon centered around e, reciting tone a). Fol. 91r-v: Et omnis mansuetudinis (final e, reciting tone a). Etc.

Literature

* Kriezels, p. 100, nr. 67
* R. Nieuwstraten: 'Floracy en illuminacy' in Haarlem in: Hermans (ed.): Middeleeuwse Handschriftenkunde 1988

Home

Autopsy November 2001. Microfilm in LB Utrecht (only the hymns)
Last change: Thu 24 October 2002